Cà phê: cung giảm vẫn cần tạm trữ?

Theo đại diện Vicofa, bên cạnh việc hỗ trợ vốn vay, ưu đãi từ phía ngân hàng, thì "chìa khóa" để kéo giá cà phê XK lên cao chính là tạm trữ.

Ngày 15/2/2014, giá cà phê nhân xô các tỉnh Tây Nguyên đứng ở mức 34.7000 - 35.200 đồng/kg. Nhìn lại thị trường cà phê nội địa từ đầu xuân đến nay, thấy tín hiệu đáng mừng là giá đã tăng khoảng 1.500 - 2.000 đồng so với thời điểm trước Tết.

Thị trường vẫn khó lường

Theo các đại lý thu mua, doanh nghiệp (DN) kinh doanh cà phê trên địa bàn Tây Nguyên, năm nay, các DN XK cà phê Việt Nam có kỳ nghỉ Tết dài hơn mọi năm trong khi sức bán sụt hẳn, khiến nguồn cung trên thị trường giảm rõ rệt đã thúc giá cà phê tăng.

Tuy nhiên, không nhiều nông dân bán hàng ra trong đợt này vì vẫn hy vọng giá sẽ tăng cao hơn nữa. Tâm trạng của một số nông dân thì phấn khởi khi giá tăng, nhưng cũng có một số người dè dặt khi nhớ lại câu chuyện cũng vào thời điểm này của năm 2013, giá cà phê tăng mạnh sau Tết (cao hơn Tết 2014 tới 3.000 đồng/kg), nhưng giá sau đó lại giảm sâu khiến nhiều nông dân và DN không kịp trở tay.

Theo số liệu của Bộ NN&PTNT, XK cà phê tháng 1/2014 không mấy khả quan khi chỉ xuất được 165.000 tấn, giảm 24,7%; kim ngạch chỉ là 323 triệu USD, giảm 29% so với cùng kỳ năm 2013. Lượng cà phê XK giảm mạnh là lý do chính khiến tồn kho cà phê robusta tại sàn London giảm mạnh, chỉ còn 27.770 tấn so với đỉnh trước đó là gần 420.000 tấn.

Nhận định về tình hình thị trường cà phê năm 2014, ông Nguyễn Viết Vinh, Tổng Thư ký Vicofa, cho rằng thật khó có thể đưa ra một dự báo hoàn toàn chính xác về xu hướng giá cà phê của năm 2014. Tuy nhiên, kịch bản sụp đổ về mặt bằng giá như năm 2013 khó có thể xảy ra. Hiện nguồn cung cà phê sẽ tiếp tục hạn chế, cầu sẽ tiếp tục tăng. Dự báo năm 2014, thời tiết khô hạn sẽ là yếu tố gây nhiều bất lợi với cây cà phê của Brazil, nước đứng đầu về XK cà phê trên thế giới. Với Việt Nam, nơi cung ứng tới 60% lượng cà phê robusta cho thị trường thế giới thì thời gian qua, đợt mưa rét thất thường tại các vùng trồng cà phê đã gây ảnh hưởng lớn đến sinh trưởng của hoa trái niên vụ sau. Chính vì vậy, dự kiến sản lượng cà phê năm 2014 sẽ có khả năng giảm từ 10 - 15%.

Theo nhiều chuyên gia, khó khăn lớn của ngành cà phê không chỉ đơn thuần bắt nguồn từ khủng hoảng kinh tế thế giới, từ những bất lợi trước diễn biến thất thường của thời tiết, mà góp phần làm giá cả trồi sụt, bấp bênh còn có yếu tố thao túng của giới tài chính: thường tung những thông tin sai lệch về sản lượng cà phê để trục lợi.

Sàn giao dịch cà phê kỳ hạn được coi là nơi "đánh đu" của giới kinh doanh tài chính khi hằng ngày chỉ có từ 5 - 7% mặt hàng cà phê thực được giao dịch trên sàn, hơn 90% phần còn lại là kinh doanh tài chính. Bên cạnh đó, cước vận tải cà phê lại tăng giá 32%, bên nhập khẩu thường có xu hướng đánh cước này vào giá mua và ép bên XK phải bán hàng với mức giá giảm hơn so với trước.

Giãn nợ, giảm lãi suất cho cà phê

Tại cuộc họp với Bộ trưởng NN&PTNT Cao Đức Phát và các hiệp hội ngành hàng diễn ra cuối tuần qua, ông Lương Văn Tự - Chủ tịch Vicofa, cho biết thông tin từ Brazil là họ sẽ hạ giá, trong khi miền Bắc nước ta thời tiết lạnh kéo dài, miền Nam năm nay cũng lạnh nên cà phê bị "cúm".

Song giá cà phê năm 2014 được ông Tự khẳng định chắc chắn sẽ chỉ có xuống. Ngành cà phê đang trong giai đoạn rất khó khăn, XK sụt giảm, nhiều DN thua lỗ, diện tích cà phê già cỗi cần tái canh lớn. Vấn đề nợ xấu của ngành tồn đọng thời gian qua chưa được xử lý triệt để. Điều cần thiết với ngành cà phê lúc này là tiếp cận được nguồn vốn vay và hỗ trợ về lãi suất.

Bên cạnh một số mặt hàng chủ lực khác, Chính phủ nên bổ sung ngành hàng cà phê thuộc đối tượng được giãn nợ 36 tháng và cho phép các DN XK cà phê có cơ sở sản xuất, chế biến được xem xét khoanh nợ xấu, tiếp tục được vay vốn kinh doanh để trả nợ ngân hàng. Đây cũng là trăn trở của nhiều ngành hàng nông sản khác và cũng được Cục Chế biến nông lâm sản và nghề muối kiến nghị Chính phủ ưu tiên cấp đủ và kịp thời nguồn vốn với lãi suất phù hợp (khoảng 9%/năm), giúp DN đủ vốn thu mua, chế biến, XK, nhất là ngành hàng cà phê, cá tra, gạo...

Trước dự báo bất lợi cho giá cà phê, Vicofa đã kêu gọi các DN hạ giá thuê kho để giữ cà phê cho nông dân. Song thực tế, nông dân vô cùng khó khăn vì giữ hàng trong kho đồng nghĩa với việc sẽ phải cộng thêm khoản lãi suất vay ngân hàng. Vì vậy, ông Tự đã trực tiếp kiến nghị với Bộ trưởng Cao Đức Phát cần kịp thời hỗ trợ nông dân, DN thu mua tạm trữ cà phê để đẩy giá lên.

Theo đó, Bộ NN&PTNT cần trình Thủ tướng Chính phủ cho tạm trữ khoảng 200.000 - 300.000 tấn cà phê nhân để ngăn đà giảm giá trong niên vụ cà phê 2014. Khi mức giá cà phê trên thị trường xuống tới ngưỡng 32 triệu đồng/tấn thì cần khẩn cấp thu mua tạm trữ. Ông Tự cho rằng nếu việc tạm trữ cà phê được tính toán và làm một cách cẩn thận với mục tiêu xuyên suốt là tạm trữ để kéo giá lên thì giá XK có thể kỳ vọng đạt mức 40 triệu đồng/tấn.
 

Nguồn: Stockbiz